Μια ζωή μιλάμε, στη χώρα μας. Για τα σπουδαία πνεύματά μας. Που είναι σπουδαία, αλλά μας τα καταπιέζει η «Ελλάδα» - για την «Ελλάδα» μιλάμε, όποτε μας δε μας βολεύει, σαν να’ναι κάποιο κακό ξωτικό, σαν να μην είναι όλοι εμείς που ζούμε σ’αυτήν και την απομυζούμε καθημερινά. Το πολύ-πολύ να ρίξουμε το φταίξιμο όχι στην «Ελλάδα» αορίστως, αλλά σε αυτούς που την κυβερνούν. Αορίστως. Κατηγορούμε χωρίς ποτέ να έχουμε μία αντιπρόταση. Για το ΤΙ είναι αυτό/αυτά που δε μας αρέσει, και ΤΙ μπορούμε να κάνουμε (και όχι μπορεί να γίνει) γι’αυτό/αυτά.
Κοκορευόμαστε ότι είμαστε η κοιτίδα του πολιτισμού. Είμαστε. Κοκορεύομαι κι εγώ γι’αυτό. Παράλληλα, όμως, είναι κάτι για το οποίο, σήμερα, ντρέπομαι. Γιατί δεν υπάρχει πουθενά τίποτε και κανείς γύρω μου που να το αποδεικνύει. Λέω, λοιπόν, σήμερα, να το πιάσω απ’τη βιτρίνα. Και όποιος αρνηθεί το σπουδαιότατο ρόλο που ανέκαθεν παίζει η αισθητική στη ζωή των Ελλήνων και κάθε όντος στον πλανήτη, μάλλον δεν έχει δικαίωμα να μιλά εκ’μέρους κανενός πολιτισμού και κανενός Έλληνα.
Η βιτρίνα μας είναι τα κτίριά μας. Χτισμένα άναρχα, άχρωμα, άσχημα. Παρατημένα. Η καλύτερη λύση, βέβαια, θα ήταν να πέσουν μερικές βόμβες πάνω στην Ελλάδα, να ισοπεδώσουν τις πόλεις, και ν’αρχίσουμε να χτίζουμε απ’την αρχή, με πολεοδομικό κι αρχιτεκτονικό σχέδιο. Θα ήταν πολύ δραστικό μέτρο αυτό, όμως, ομολογώ, και δαπανηρό σε σημείο που καμία οικονομία στον κόσμο δεν πιστεύω ότι θα το άντεχε. Αντ’αυτού έχω μια άκρως ρεαλιστική και βιώσιμη λύση να προτείνω. Που δε θα ομορφύνει μόνο τις πόλεις, αλλά θα κάνει πιο υπεύθυνους και τους πολίτες.
Όλα ξεκινούν από το πρόστιμο, βεβαίως και δυστυχώς. Γιατί στην όμορφη πατρίδα μας έχουμε ξεχάσει τις έννοιες «σεβασμός» κι «αισθητική», πόσω μάλλον το ότι κάποια πράγματα, όπως εν προκειμένω η θέα, ανήκουν σε όλους, και ως τέτοια πρέπει να τα σεβόμαστε και να τα προσέχουμε περισσότερο κι απ’το ίδιο μας το σπίτι.
Κατ’αρχάς θα πρέπει να ενισχυθεί η θέση της πολεοδομίας και της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας. Σε κάθε περιοχή να οριστεί και επιβληθεί με ευλάβεια ο πολεοδομικός, αρχιτεκτονικός και εικαστικός χαρακτήρας της. Και από κει και πέρα να θεσπιστεί και να τηρείται αυστηρός νόμος σχετικά με το ποιος χτίζει τι, πού και πώς. Αυτό για να διορθώνονται τα κακώς κείμενα από εδώ και πέρα. Γι’αυτό θα πρέπει να είναι ένας νόμος που να ισχύει και αναδρομικά.
Θα πρέπει όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων να υποχρεωθούν δια νόμου να φτιάξουν τις προσόψεις των κτιρίων τους σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της περιοχής. Μία νεοκλασική πρόσοψη σ’ένα κτίριο, για παράδειγμα και αναλόγα με την περιοχή, δεν κοστίζει όσο ένα κτίριο, προφανώς, και ανυψώνει στο ανάλογο μέτρο το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της περιοχής. Κι αυτός είναι ένας νόμος που θα έπρεπε να ξεκινήσει να εφαρμόζεται σταδιακά, από ιδιοκτήτες μεγάλων οικοδομημάτων, αρχικά, έως ότου υποχρεώσει και τον τελευταίο πολίτη της χώρας να συμμορφωθεί – άλλωστε το κόστος του εξωραϊσμού των κτιρίων είναι ευθέως ανάλογο με το μέγεθός τους. Το βρίσκω απαράδεκτο, πχ, να περνάω έξω από ξενοδοχεία πολυτελείας και πρώτης κατηγορίας στο κέντρο της Αθήνας, και να επιβαρύνουν με ασχήμια το ήδη πληγωμένο αστικό τοπίο. Όταν οι ιδιοκτήτες τους σαφώς και έχουν τους πόρους να τα κάνουν κοσμήματα, όχι όπως κατεβάσει το (νεόπλουτο;) μυαλό τους, αλλά όπως θα έχει κρατικά, κεντρικά σχεδιαστεί και καθοριστεί πώς πρέπει να είναι η αρχιτεκτονική εικόνα της Αθήνας και της κάθε ελληνικής πόλης. Είναι απαράδεκτο τα πρώτα κτήρια που προσβάλλουν την αισθητική ημών των πολιτών να είναι οικοδομήματα επιχειρηματιών που όπως πολύ καλά λέει ο λαός «δεν ξέρουν τι έχουν». Σε περίπτωση που κάποιος δε συμμορφώνεται με το μέτρο, θα οφείλει να καταβάλλει (φουσκωμένο, ελπίζω) πρόστιμο. Το οποίο, τουλάχιστον, θα είναι από τις λίγες φορές που θα επιβάλλεται για πραγματικά καλό σκοπό!
Η θέα – όπως και το περιβάλλον – δεν ανήκει σε κανέναν. Η θέα ανήκει σε όλους. Ένα κράτος που νοιάζεται για τους πολίτες του, την ιστορία του και το μέλλον του, πρέπει να μπορεί να προστατέψει τον πολιτισμό του, κι η βιτρίνα του πολιτισμού του είναι η εικόνα των πόλεών του. Ένα υπεύθυνο κράτος πρέπει να βρει τη βούληση και την αποφασιστικότητα να θεσπίσει νόμο και να διδάξει αισθητική στους πολίτες του. Αισθητική που ξεκινά από την καθημερινότητά μας.
Όχι. Δεν είναι πολυτέλεια αυτό που προτείνω. Είναι πρωταρχική βασική ανάγκη. Όλων μας.
